• دکتر موفق فولادگر
• دندانپزشک
• ۱۳۹۷/۰۷/۳۰
• 1 دقیقه

مراحل ارتودنسی را توضیح دهید و آيا روش مناسبی برای مرتب‌سازی دندان است؟

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر موفق فولادگر کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

ارتودنسی معمولا در سنین کودکی بین 6 تا سن طلایی که در ارتودنسی 12 سال است بهتر است، انجام شود. بچه‌ها نمی‌توانند این قضیه را شناسایی و تشخيص دهند و پدر و مادر وظیفه دارند که ببینند آیا فرزندشان به ارتودنسی نیاز دارد یا خیر؟ مثلا اگر فک در موقعیت سالمی قرار نگرفته باشد و نازیبایی در دندان‌های کودک وجود داشته باشد، در صورت مشاهده این موارد باید به دندانپزشک مراجعه شود. پزشک بعد از معاینه، مشکل دندان را مطرح می‌کند و در اين مرحله والدین را توجیه خواهد كرد که فرزند شما در یک سن خاصی بايد این درمان را شروع کند تا این مشکلات به وجود آمده در فک و دندان رفع شود. اکثر مشکلات فکی  هستند که یا فک پایین به سمت داخل یا بیرون است یا این رابطه برحسب فک بالا اتفاق افتاده است که باعث به وجود آمدن یک عیب در چهره و به وجود آمدن یک مشکل برای فک شده است. این مشکل اکثر اوقات روی دندان‌ها است. مثلا دندان‌ها نامرتب هستند، دندان‌ها جا ندارند و هر دندانی که شروع به رشد می‌کند، باعث فشار روی دندان‌های کناری می‌شود و دندان‌ها کج و نامرتب می‌شوند که به زبان عامیانه ازدحام دندانی گفته می‌شود که دندانپزشکان به این مشکل کراودینگ می‌گویند. در اين زمينه دندانپزشک باید نوع مشکل را تشخیص داده و نوع درمان را تعیین کند و در یک زمان‌بندی خاصی این دندان‌ها را درمان کند تا دندان‌ها منظم و مرتب شود که وقتی کودک سن 13-12 سالگی را پشت‌سر گذاشت و به سن نوجوانی و بعد جوانی رسید، بحث اجتماعی مطرح می‌شود و نوجوان باید اعتماد به نفس داشته باشد که مورد تمسخر یا نگاه غیرمحبوب قرار نگیرد که با این درمان در شرایط اجتماعی مناسبی قرار گرفته است.

افرادی که در سنین طلایی موفق به درمان نشده‌اند، می‌توان در سنین بالاتر آنها را درمان کرد و بعضی اوقات مجبور می‌شویم یک درمان جایگزین برای آنها انتخاب کنیم.

اگر ارتودنسی در این سنین با هدف ردیف کردن دندان ها باشد قابل انجام است البته به شرطی که لثه های سالمی داشته باشند پس مرتب کردن دندان ها در سنین بالا با توجه به داشتن لثه های سالم علاوه بر پیچیدگی بیشتر قابل انجام است اما تغییرات در فک امکان پذیر نیست.

آیا ارتودنسی راه‌حل مناسبی برای درمان است؟

بهترین راه‌حل برای درمان دندان‌های نامرتب از سنین پایین، ارتودنسی است، مگر اینکه از سن فرد گذشته باشد، شرایط خاصی داشته باشد که در این صورت ارتودنسی برای وی گزینه مناسبی نخواهد بود. مانند برخی از افراد که شاغل هستند يا ازدواج می‌کنند، چون این نوع درمان یک درمان طولانی‌مدت محسوب می‌شود و زمان زیادی برای درمان احتیاج دارند و خودشان ترجیح می‌دهند، ارتودنسی را انجام ندهند و برای همین پزشک درمان کوتاه‌مدت دو، سه هفته‌ای برای آنها انتخاب می‌کند.

از جمله درمان های جایگزین ارتودنسی می توان به ونیر کامپوزیت و لامینیت اشاره کرد.

یکی از روش های ترمیم دندان استفاده از روکش یا ونیر کامپوزیت می باشد و برای افرادی که دچار پوسیدگی تغییر رنگ داخلی یا شکستگی دندان هستند، استفاده می شود.

بهتر است افراد به این نکته توجه داشته باشند که دندان های سالم نباید تحت درمان های تهاجمی که نیاز به تراشیدن دندان دارد، قرار گیرند. به این معنا که مرز بین انتخاب ونیر کامپوزیت و ارتودنسی، میزان تراش دندان می باشد. اگر این میزان تراش خیلی جزیی باشد این درمان مورد قبول خواهد بود ولی در غیر اینصورت اصلاً توصیه نمی شود. اگر ونیر کامپوزیت به درستی به کار رود می تواند مزایای زیر را داشته باشد:

• زیبایی به شکل دندان می دهد.
• دوره درمانی آن کوتاه است.
• مقرون به صرفه است.

انواع دستگاه‌های ارتودنسی چیست؟

دستگاه‌های ارتودنسی مدل‌های مختلفی دارند از جمله دستگاه فانکشنال یا وظیفه‌ای برای کسانی که مشکل فک دارند و رابطه سالمی ندارند، یعنی نمی‌توانند خوب بجوند و بیمار نمی‌تواند درست صحبت کند كه این یک رابطه مختل، ناهنجار و معیوب محسوب می‌شود. در درمان ارتودنسی این مشکل را بررسی می‌کنیم و دستگاهی به نام فانکشنال یا وظیفه‌ای را پیشنهاد می‌کنیم كه معمولا این در سنین زیر 10-9 سال اتفاق می‌افتد، اما در سنین بالاتر که می‌خواهیم دندان‌ها را مرتب‌سازی کنیم و روی فک درمان سالم‌تر انجام دهیم، از دستگاه‌های ارتودنسی استفاده می‌شود که از جمله این دستگاه‌ها می‌توان به دستگاه پلاک متحرک و دستگاه براکت‌گذاری ارتودنسی ثابت اشاره کرد.

دستگاه های متحرک ارتودنسی

وسایلی هستند که قرار دادن یا برداشتن آنها در دهان توسط بیمار امکان پذیر است و بیمار می تواند آن را از دهان خارج کند و دوباره در محل اولیه خود قرار دهد. این دستگاه اغلب در دوره دندان شیری یا شیری – دایمی و عموماً در کودکان کمتر از ١٢ سال و یا در افراد بزرگتر که ناهنجاری های دندانی محدودتری دارند استفاده می شود. بنابراین همکاری بیمار در استفاده نمودن از آنها بسیار اهمیت دارد. این دستگاه ها عمدتا در موارد زیر استفاده می شوند:

١) برای رفع مشکلات جزئی دندان ها، از طریق قرار دادن فنر یا پیچ در پلاک متحرک در کودکان، نو جوانان و بزرگسالان

٢) برای رفع مشکلات اسکلتی در کودکان و نوجوانان

٣) برای کمک به تثبیت موقعیت دندان ها پس از درمان با دستگاه ثابت

دستگاه ثابت ارتودنسی

که به طور محکم به دندان ها متصل است و بیمار نمی تواند آن را از دهان خارج کند. این نوع دستگاه ها معمولا پس از رویش دندان های دایمی برای مرتب کردن دندان ها به کار می رود.

به یاری فن آوری نوین، بیماران برای استفاده از دستگاه های مختلف ارتودنسی می توانند انتخاب های متنوعی داشته باشند. هر چند براکت های فلزی رایج هستند لیکن استفاده از براکت های سرامیکی و دستگاه های متحرک رایج که برای برخی موارد استفاده می شود هر روز افزایش پیدا می کند.