• دکتر مسعود رستگاری
• متخصص داخلی
• ۱۳۹۷/۱۰/۲۵
• 1 دقیقه

فشار خون نیرویی است که از طرف خون به دیواره رگ ها وارد می شود. خونی که قلب آن را به داخل شریان ها پمپ می کند تا با کمک آن ها به همه نقاط بدن برسد. افزایش فشار خون که «هایپرتنشن» نیز نامیده می شود بیماری خطرناکی است زیرا باعث می شود تا قلب با فشار و سختی بیشتری کار کرده و هم چنین عاملی برای سخت شدن جداره رگ ها یا «آترواسکلروز» است. این آسیب ها در نهایت به نارسایی قلب منتهی می شود.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر مسعود رستگاری کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

فشار خون نرمال چه اندازه است؟

فشار خون بر اساس مقدار و میزان خطری که برای سلامتی افراد دارد به چند دسته تقسیم می شود:

1- نرمال; کمتر از 80/120 میلیمتر جیوه

2- قبل از ابتلا به فشار خون 130-89/120-80 میلیمتر جیوه

3- فشار خون- خفیف 159-99/140-90 میلیمتر جیوه

4- فشار خون – متوسط 179-109/160-100 میلیمتر جیوه

5-  فشار خون شدید 180 / 110 میلیمتر جیوه

علت فشار خون بالا چیست؟

علت آن در اغلب موارد نامعلوم است اما برخی عوامل خطر مثل : سابقه فامیلی، سن بالا، چاقی، سیگار، غذای پرنمک و رژیم غذایی ناسالم و نوشابه‌های الکلی بروز آن را زیاد می‌کنند. ابتلا به برخی داروها، دیابت، بیماری‌های مزرمن کلیه، بیماری‌های غدد فوق کلیه، استعمال مواد مخدر و… نیز می‌توانند در ایجاد ایم بیماری موثر باشند.

علامت فشار خون بالا چیست؟

در بیشتر موارد بی علامت است. گاهی بیماران احساس سردرد دارند و اگر فشار خون خیلی بالا باشد ممکن است در بینایی خود دچار اختلال شوند. عوارض آن نیز بیماری‌های قلبی، خطر سکته مغزی، مشکات بینایی و بیماری کلیه است.

ارتباط بیماری کلیه و فشار خون چیست؟

کلیه، هورمون‌های تنظیم فشار خون را می‌سازد. به همین علت بیماری کلیه باعث افزایش فشار خون می‌شود. برعکس این مساله نیز ممکن است اتفاق بیفتد. فضار خون بالا به رگ‌های بدن آسیب می‌رساند وخون رسانی به کلیه کم می‌شود. علاوه براین، فشار خون بالا به نفرون‌ها که واحدهای کوچک تصفیه خون در کلیه هستند نیز آسیب می‌رسانند. اگر کسی بیماری مزمن کلیه داشته باشد نیز فشار خون بالا باعث بدتر شدن آن می‌شود. این بیماری قابل کنترل شدن است. اگر بیماری مزمن کلیه یا فشار خون داشته باشید فشار خون شما باید زیر 130.8 میلی متر جیوه بماند.

عوارض درمان نکردن فشار خون بالا

فشار خون بالا اگر درمان نشود می تواند باعث ایجاد آترواسکلروز، نارسایی قلبی و حملات قلبی، بی خوابی، نارسایی کلیه، سکته مغزی و رتینوپاتی هیپرتونیک در چشم و نابینایی شود.

راه های کنترل فشار خون چیست؟

تغییرات در رژيم غذایی می تواند فشار خون تان را کنترل کند

تغذیه‌ی سالم یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کاهش فشار خون است. توصیه می‌شود غذاهایی که حاوی مقادیر کمتری نمک و سدیم هستند و پتاسیم بیشتری دارند مصرف شوند.

رژیم غذایی «روشی برای توقف فشار خون» که به اختصار DASH نامیده می‌شود، یک برنامه‌ی غذایی‌ برای پایین نگه داشتن فشار خون است که پزشکان تجویز کرده‌اند. تمرکز این رژیم غذایی بر غذاهایی مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات سبوس‌داری است که دارای میزان سدیم و کلسترول پایینی هستند. غذاهای زیر برخی از این مواد غذایی مفید برای سلامت قلب هستند:

• سیب، موز و پرتقال
• کلم بروکلی و هویج
• حبوبات
• ماهی‌های سرشار از اُمگا۳ و روغن‌های مفید

و خوراکی‌هایی که باید از‌ آن‌ها دوری شود، شامل:

• غذاها و نوشیدنی‌هایی که قند بالا دارند
• گوشت قرمز
• روغن نارگیل
• همچنین توصیه می‌شود از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری شود.

 ورزش تاثیر چشمگیری بر کنترل فشار خون دارد

یکی دیگر از تغییرات مهم سبک زندگی برای مدیریت فشار خون بالا، تحرک و ورزش است. انجام ورزش‌های هوازی (ایروبیک) چند بار در هفته برای داشتن قلبی سالم، بسیار مفید است چون باعث بهبود جریان خون می‌شود.

با تغذیه‌ی سالم و ورزش منظم، می‌توان به کاهش وزن نیز کمک کرد. مدیریت وزن باعث کاهش کلسترول و فشار خون می‌شود و در نتیجه خطراتی که ممکن است در صورت اضافه وزن رخ دهد نیز کاهش پیدا می‌کنند.

یکی دیگر از راه‌های پایین آوردن فشار خون، جلوگیری و از بین بردن استرس است. استرس باعث افزایش فشار خون می‌شود. برای این کار می‌‌توانید روش‌های مختلفی در پایین آوردن استرس مانند ورزش، متمرکز کردن ذهن (مدیتیشن) و موسیقی را امتحان کنید.

درمان دارویی

اگر تغییر در سبک زندگی بی‌فایده‌ بود، داروهای مختلفی وجود دارند که می‌توان برای درمان فشار خون بالا از آن‌ها استفاده کرد. در اکثر موارد بیش از دو دارو مورد نیاز است.

داروهای مُدر، سدیم اضافی را از بدن خارج می‌کنند. این داروها معمولا به همراه قرص‌های دیگر استفاده می‌شوند.

مسدود کننده‌‌های گیرنده‌ی آدرنریک بتا، ضربان قلب را کُند می‌کنند که باعث کاهش جریان خون در شریان‌ها می‌شود.

بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، از تنگ شدن شریان‌ها جلوگیری می‌کنند.

مسدود‌کننده‌های آلفا، اجازه نمی‌دهند عصب‌ها، شریان‌ها را تنگ کنند و در نتیجه، خون می‌تواند آزادانه جریان داشته باشد.

مسدود کننده‌های آلفا به علاوه‌ی بتا، کارکرد مشابهی دارند به علاوه‌ی اینکه ضربان قلب را نیز کُند می‌کنند.

بازدارنده‌های مرکزی آدرنالین، باعث کاهش فرستادن سیگنال‌های عصبی توسط مغز می‌شود. (این کار از تنگ‌تر شدن شریان رگ‌ها جلوگیری می‌کند.)