• دکتر رضا نادری
• دندانپزشک
• ۱۳۹۷/۱۱/۰۲
• 0 دقیقه

در مورد روت کانال یا عصب کشی دندان چه می دانید؟ آیا با نحوه انجام روت کانال یا عصب کشی دندان آشنایی دارید؟ می دانید پس از انجام آن، چه مراقبت هایی باید انجام دهید؟ در ادامه به بررسی عصب کشی دندان می پردازیم.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر رضا نادری کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

در صورتی که پوسیدگی دندان، به حفره پالپ دندان نفوذ کند، مجبور به انجام عصب کشی یا روت کانال هستیم که در این صورت پس از تخلیه پوسیدگی و تمیز کردن کامل ریشه های دندان به صورت مجزا، و در نهایت پر کردن دقیق ریشه ها و تاج دندان، این عمل تکمیل می شود.

روت کانال یا عصب کشی دندان چیست؟

عمل کانال ریشه دندان (روت کانال) یا عصب‌کِشی درمانی است که برای ترمیم و حفظ دندانی استفاده می ‌شود که پوسیدگی شدیدی دارد یا عفونی شده است. در این عمل، اعصاب و مغز یا پالپ دندان تخلیه می‌ شوند و درون دندان پاک و بسته می ‌شود. بدون این درمان، بافت ‌های اطراف دندان عفونت پیدا می ‌کنند و ممکن است آبسه دندانی ایجاد شود.

پالپ یا محفظه پالپ ناحیه نرمی درون کانال‌ های ریشه دندان قرار می ‌گیرند. اعصاب دندان هم درون این کانال‌ ها هستند. این اعصاب برای سلامت و کارکرد دندان پس از بیرون آمدن دندان از لثه اهمیت حیاتی ندارد. این اعصاب فقط کارکرد حسی دارد. یعنی حس گرما یا سرما را منتقل می ‌کند. بود یا نبود عصب دندان بر کارکرد روزانه دندان تاثیر نمی‌ گذارد.

هنگامی بافت عصبی یا مغز دندان آسیب می ‌بیند، متلاشی می‌ شود و باکتری ‌ها شروع به تکثیر درون محفظه مغز یا پالپ دندان می ‌کنند. در مرحله بعد باکتری ‌ها و سایر خرده‌ ریزهای ناشی از پوسیدگی دندان به ایجاد آبسه دندان می ‌انجامد. آبسه یک حفره پر از چرک است که در انتهای ریشه دندان تشکیل می ‌شود.

عمل روت کانال ممکن است در یک ویزیت یا تعداد بیشتر به وسیله دندان ‌پزشک عمومی یا متخصص اندو انجام شود. متخصص اندو دندانپزشکی است که در علل، تشخیص، پیشگیری و آسیب‌های ریشه دندان تخصص دارد.

علائم نیاز به عصب کشی دندان

علائمی نظیر درد خود به خودی، درد شبانگاهی، افزایش حساسیت به سرما یا گرما، حساس شدن به احساس درد حین جویدن، تغییر رنگ دندان، ورم کردن، خروج چرک از لثه و دردناک شدن غدد لنفاوی در ناحیه سر و گردن، نشان دهنده نیاز احتمالی دندان به درمان ریشه است. البته لازم است تاکید کنیم که گاهی دندان ها به دلیل وسعت تخریب و پوسیدگی علی رغم فقدان هرگونه علامتی، نیازمند درمان ریشه هستند.

مراقبت های لازم بعد از درمان ریشه

بعد از درمان ریشه و قبل از پرکردن نهایی دندان نباید روی آن فشار بیاورید و با آن غذا بجوید، زیرا این دندان ها بسیار مستعد شکستن هستند. به غیر از این مورد فقط شما باید بهداشت دهان خوبی داشته باشید و مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و چکاپ های منظم را فراموش نکنید.

مراحل عصب‌کشی دندان چیست؟

درمان کانال ریشه توسط دندان‌پزشک در دو یا چند جلسه درمان انجام خواهد شد.

آماده‌سازی:

قبل از درمان ریشه دندان، دندان‌پزشک از عکس‌های رادیولوژی برای بررسی دندان آسیب ‌دیده استفاده می‌کند. انجام این کار به دندان ‌پزشک امکان می‌دهد یک تصویر واضح از وضعیت کانال ریشه در اختیار داشته و میزان آسیب وارد شده به آن را مشخص کند. عصب‌کشی دندان معمولا با استفاده از بی‌ حسی موضعی بر روی بیمار انجام می ‌شود.

خارج کردن پالپ:

دندان ‌پزشک از یک پوشش عایق مخصوص در نواحی اطراف دندان استفاده می ‌کند تا به این ترتیب مطمئن شود دندان در طول درمان خشک باقی می‌ ماند. این پوشش همچنین از بلع یا تنفس کردن مواد شیمیایی مورد استفاده توسط دندان ‌پزشک جلوگیری خواهد کرد.

تمیز کردن و پر کردن کانال ریشه:

پس از اینکه پالپ دندان خارج شد، دندان ‌پزشک کانال ریشه را باز و عریض می‌ کند تا به این ترتیب بتوان به راحتی آن را پر کرد. توجه داشته باشید کانال ریشه معمولا بسیار باریک است و به همین خاطر پر کردن آن دشوار است. به این ترتیب لازم است دندان ‌پزشک از یک مجموعه فایل‌ های کوچک برای باز کردن و شکل ‌دهی به کانال ‌ها به نحوی که پر کردن آن‌ ها امکان‌پذیر شود، استفاده کند.

مهر و موم کردن و تثبیت دندان:

در جلسه ملاقات بعدی با دندان‌پزشک، پرکردگی و داروهای قرار گرفته داخل دندان خارج شده و مواد مخصوص برای پر کردن داخل کانال ریشه قرار می‌ گیرد. به این ترتیب، سطح دندان مهر و موم شده و از عفونت مجدد آن جلوگیری می‌شود.

سوالات متداول در مورد روت کانال یا عصب کشی دندان

آیا پس از معالجه ریشه درد وجود دارد؟

معمولا به دنبال معالجه ریشه دندان، از چند ساعت تا چند روز به درجاتی ممکن است دندان، درد داشته باشد که با تجویز داروهای مسکن برطرف می‌شود و جای نگرانی ندارد و دندانی که معالجه ریشه دندان شده و هنوز درد دارد را نباید کشید. در این موارد بهتر است که از دهان شویه گرم استفاده کرد و از فشار آوردن بر روی دندان مزبور برای مدتی خودداری کرد.

آیا دندان بعد از معالجه ریشه تیره می شود؟

سابقا دندان هایی که درمان ریشه می‌شدند به مرور تیره تر می‌گشتند، ولی امروزه با پیشرفت های تکنیکی احتمال این تغییر رنگ ناچیز بوده و اگر اتفاق افتاد، نیز با استفاده از روش های سفید کردن و یا روکش های چینی و لامینت می‌ توان با آن مقابله کرد.

آیا صحیح است دندانی که معالجه ریشه شده، شکننده می‌ شود؟

دندانی که پالپ آن درگیر می‌شود، معمولا دارای پوسیدگی وسیع بوده که مقدار زیادی از مینا و عاج را از بین برده است و گاهی دندانپزشک ناچار می‌ شود که مقداری از نسج سالم دندان را نیز برای دسترسی به پالپ بتراشد که مجموعه این عوامل به علاوه خشک شدن دندان بر اثر از دست دادن تغذیه داخلی سبب می‌شود که دندان ضعیف و شکننده شود که جای نگرانی ندارد، چون که با ترمیم‌ های خاص و یا روکش کردن دندان می‌ توان بر این نقیص، چیره شد.

اگر درمان ریشه دندان شکست خورد، درمان بعدی چیست؟

اکثر دندان هایی که معالجه ریشه آنها با عدم موفقیت همراه شده را می‌توان با جراحی ‌های اندودونتیکس نجات داد. در مواردی که درمان معالجه ریشه دندان به شکست می‌ انجامد. هنوز می ‌توان دندان را نجات داد. در این موارد بعد از انجام بی ‌حسی، دندانپزشک بافت لثه را به آرامی کنار زده و بافت های آماسی انتهای ریشه را خارج کرده و یک پرکردگی نیز در ته ریشه جهت ممانعت از عود ضایعه قرار می گیرد.

عمل روت کانال چقدر درد دارد؟

عمل روت کانال به داشتن درد زیاد شهرت دارد اما در واقع اغلب افراد می‌گویند درد آن بیشتر از پر کردن ساده دندان نیست.

پس از عمل روت کانال چه انتظاری باید داشت؟

در نخستین روزهای پس از پایان یافتن عمل روت کانال، ممکن است دندان به علت التهاب طبیعی بافت ‌ها به خصوص اگر پیش از عمل دندان‌ درد یا عفونت وجود داشته باشد، حساسیت داشته باشد. این حساسیت یا ناراحتی معمولا با مسکن‌ های معمول مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برطرف می‌شود. اغلب بیماران در روز بعد از عمل به فعالیت روزانه ‌شان باز می‌گردند، تا زمانی که عمل روت کانال کامل به پایان برسد، یعنی دندان به طور دائمی پر شود یا روکش دندانی کار گذاشته شود، بهتر است از جویدن با دندان در حال ترمیم خودداری کنید. با این کار از آلودگی دوباره درون دندان و همچنین ترک خوردن دندان شکننده پیش از بازسازی کامل آن جلوگیری می‌شود.

مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان ‌شویه ضدعفونی کننده به طور مرتب و ویزیت منظم دندان‌پزشکی را هم نباید فراموش کنید.

عمل روت کانال چقدر موفقیت‌آمیز است؟

عمل روت کانال میزان بالایی از موفقیت در حد بیش از 95 درصد دارد. بسیاری از دندان ‌هایی که روت کانال می ‌شوند برای تمام عمر دوام پیدا می‌ کنند. همچنین از آنجایی که مرحله نهایی عمل روت کانال بازسازی دندان با پر کردن یا روکش گذاشتن است، کسی متوجه انجام روت کانال روی دندان نمی‌شود.

چرا دندانی را که قبلا درمان ریشه شده است، مجددا درمان ریشه می کنید؟

یک درمان ریشه مطلوب، درمانی است که کانال های ریشه به خوبی تمیز شده باشد و در رادیوگرافی سراسر طول ریشه تا انتها با مواد مخصوص پر شده باشد، ولی در مواردی کانال های ریشه تا انتها تمیز و پرنشده است که این حالت در اثر مشکلات مختلفی مثل مسدود و کج بودن کانال، شکست وسیله در کانال، یا اشکال در کار درمانگر قبلی است و در این موارد به دلیل رشد میکروب ها در قسمت کار نشده کانال، عفونت و ضایعه استخوانی ایجاد می شود و بیمار دیر یا زود با درد و آبسه دندانی مواجه می شود، بنابراین باید سعی شود با درمان مجدد ریشه قسمت های کارنشده، کانال کاملا درمان شود.

عمر دندان هایی که درمان ریشه شده اند، از دندان های طبیعی کمتر است؟

خیر، اکثر دندان های درمان ریشه شده طول عمری برابر دندان های طبیعی دارند. در موارد نادری بعد از درمان اولیه ریشه، علائم بیماری برطرف نمی شود و در د ادامه پیدا می کند، در چنین مواردی ممکن است درمان مجدد یا جراحی قطع انتهای ریشه لازم باشد.