• آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر خسروشاهی
• آزمایشگاه تشخیص طبی
• ۱۳۹۷/۰۹/۲۴
• 1 دقیقه

رسوب چربی در کبد را “کبد چرب”  می نامند، حالتی برگشت پذیر از تجمع واکوئول های چربی در سلول های کبدی که با التهاب کبد مشخص می شود. این حالت ممکن است در افرادی که الکل مصرف می کنند ایجاد شود، ولی این بیماری علل دیگری نیز دارد که تحت عنوان “کبد چرب غیرالکلی”  نامیده می شود. فرم غیرالکلی این بیماری در تعدادی از اختلالات بالینی مانند دیابت، چاقی و سوء تغذیه رخ می دهد. عوامل مختلفی که باعث تغییر متابولیسم در بدن می شوند، شامل چاقی، مصرف غذاهای آماده، غذاهای چرب، عدم فعالیت فیزیکی، مصرف مواد نامناسب غذایی،کاهش ناگهانی وزن، سوء تغذیه، تغذیه وریدی، مصرف بیش از حد معمول دارو، استرس،

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر خسروشاهی کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

مصرف لووستاتین ها و گرسنگی طولانی مدت مانند گرفتن روزه و همچنین مصرف داروهایی مانند آسپرین، تتراسایکلین و استامینوفن را می توان از علل ایجاد کبد چرب دانست.

این بیماری نشانه خاصی ندارد اما در صورت پیشروی می تواند باعث سوءهاضمه شود. بیماری کبد چرب همراه با التهاب است که این التهاب با از بین رفتن سلول های کبدی همراه است و اگر درمان نشود سبب سیروز کبدی می شود.

بیماری کبد چرب الکلی، جزء اولین بیماری های کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربی ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری کند، این نوع کبد چرب کم کم درمان می شود، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی شود.

بیماری کبد چرب غیرالکلی زمانی رخ می دهد که کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل می شود و با جمع شدن چربی در بافت های کبد، فرد دچار کبد چرب می شود. این شکل از بیماری کبد چرب با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص می شود که 10 درصد و یا بیشتر وزن، کبد حاوی چربی باشد. این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی می شود.

کبد چرب بارداری نیز نوع دیگری از کبد چرب است. هرچند این نوع از کبد چرب خیلی نادر بوده، با این حال جمع شدن چربی در هنگام بارداری می تواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد. این بیماری می تواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید یا خونریزی شود.

دلیل این بیماری کاملاً شناخته شده نیست اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمون های این دوران در ارتباط است.

علائم کبد چرب

• زرد شدن رنگ چشم
• پر آب شدن شکم
• مبتلا بودن به یکی از هپاتیت های A, B, C
• احساس خستگی مداوم
• احساس خارش دائمی در بدن
• اضافه وزن
• فراموشی، مشکل در تمرکز، گیجی و سردرگمی
• حالت تهوع
• ضعف عمومی
• درد در مرکز و یا سمت راست بخش بالای شکم
• تب
• تیرگی ادرار
• مدفوع خونی و یا سیاه
• اسهال
• کاهش اشتها
• کاهش وزن بدون دلیل

علائم این بیماری در سه ماه سوم رخ می دهد.

طبق آمار، میزان ابتلا به کبد چرب در ایران چیزی بالغ بر 40 درصد است و این هشدار بزرگی برای مردم ایران محسوب می شود.

پژوهشگران معتقدند، چربی زیاد به کبد آسیب می رساند. در افراد چاقی که به بیماری کبد چرب مبتلا نیستند، چربی موجود در غذا در نهایت به کبد می چسبد و به این ترتیب چربی حتی در کبد افرادی که الکل استفاده نمی کنند نیز با ساز وکار نامعلومی تجمع می کند. مصرف بعضی از مواد غذایی طبیعی مانند سیر، پیاز، انواع کلم، لیمو ترش، فعالیت کبد را در حد مطلوب حفظ می کند.

درمان کبد چرب

داشتن سبک زندگی صحیح، وزن ایده آل و مناسب، انجام فعالیت های بدنی روزانه، پیروی از رژیم غذایی سالم، پرهیز از مصرف غذاهای چرب و سرخ کردنی و دوری از استرس از جمله راه های درمان این بیماری است.

تشخیص

عموما مشکل چربی کبد طی آزمایش کبد چرب یا چکاپ های منظم بالینی مشخص می شود. بیشتر افراد درگیر با این عارضه نشانه ای ندارند و برخی اوقات بیمار با درد ناحیه شکم در منطقه کبدی مراجعه می کند. ولی اکثر مبتلایان به این عارضه احساس بدی در شکم و ناحیه کبدی ندارند. این عارضه گاه در پی ارزیابی های اتفاقی آزمایشگاهی کشف می شود و اگر علائم و بررسی ها مشکوک به کبد چرب بود، در بررسی های دقیق تر تشخیص قطعی صادر می شود.

آزمایش کبد چرب علاوه بر بررسی فاکتورهای لازم، به بررسی قند خون و چربی خون نیز می پردازد. طی بررسی هایی که در تصویربرداری از کبد انجام می شود، مثلا سونوگرافی کبد، تجمع اجزای چربی در این عضو مشخص شده و چنانچه نتوان با روش های مذکور به تشخیص و شناسایی بیماری دست پیدا کرد، پزشکان متخصص به نمونه برداری از کبد می پردازند تا با مطالعات میکروسکوپی نظر قطعی در مورد بیماری صادر شود.

رعایت نکات زیر برای درمان کبد چرب بسیار مهم است:

• نوشیدن دو لیتر یا 8 لیوان آب در روز
• استفاده از محصولات سویا مانند: شیر و پنیر سویا برای جبران کلسیم شیر
• اجتناب از غذاهای سرخ شده و آماده
• افزایش مصرف سبزی ها و میوه های خام و فیبرها
• مصرف محدود مواد نشاسته ای، کاهش مصرف کربوهیدرات ها از جمله قند ساده، نان، ماکارونی، کیک ها، بیسکویت و دسرها
• استفاده از آب سبزیجات
• اجتناب از لبنیات چرب شامل: شیر، پنیر، خامه، بستنی و ماست
• اجتناب از مصرف نوشابه ها
• استفاده از منابع غنی ویتامین C و سلنیوم) مقدار کم سلنیوم مورد نیاز افراد سالم، در غذاهای دریایی مانند میگو و ماهی وجود دارد(.
• داشتن رژیم غذایی مناسب به خصوص رژیم غذایی حاوی میوه ها و سبزیجات و غذاهای کم چرب
• کاهش وزن
• خودداری از مصرف خودسرانه دارو در زمان هر نوع بیماری
• مصرف ویتامین E البته به اندازه و با مشورت پزشک
• ترک مخدرات
• ورزش
• خودداری از مصرف مواد غذایی فریز و زود پز شده، ترشیجات، رب، انواع سس، نمک زیاد، چای پررنگ، فست فود، آب و دوغ همراه غذا، تنقلات شور، روغن های سرخ کردنی، لبنیات پر چرب