• آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر خسروشاهی
• آزمایشگاه تشخیص طبی
• ۱۳۹۷/۰۹/۲۴
• 1 دقیقه

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر خسروشاهی کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

مثانه، اندامی تو خالی در بخش پایینی شکم است. این اندام، ادرار را که توسط کلیه ها تولید می شود ذخیره می کند. ادرار، از هر دو کلیه و از طریق لوله اي به نام حالب (میز ناي)، به مثانه می ریزد .وظیفه این عضو، انبار کردن ادرار است. ظرفیت مثانه در افراد مختلف از 120 سی سی تا 500 سی سی متغیر است.

سرطان مثانه چیست؟

تومور مثانه عبارت است از رشد یک بافت غیر طبیعی در مثانه، که در آن تقسیم سلول ها به طور مهار گسیخته اي انجام می گیرد و کنترلی بر آن وجود ندارد.

سرطان مثانه دومين سرطان شايع دستگاه ادراري – تناسلي و چهارمین عامل مرگ در اثر سرطان است.  سرطان مثانه یکی از انواع سرطان های سلول های پوششی و همچنین کشنده ترین نوع سرطان دستگاه ادراری است. نسبت مردان به زنان در اين سرطان7/2 به 1 است. از میان سرطان هاي دستگاه ادراري تناسلی در مردان ایرانی، سرطان مثانه شیوع بیشتري دارد که این البته برعکس الگوي جهانی است و در دنیا سرطان پروستات بیش از سرطان مثانه شیوع دارد، به این دلیل که تومور مثانه فضاي رشد دارد این سرطان دیر تشخیص داده می شود و  سن متوسط بيماران هنگام تشخيص بيماري، 65 سال است. شیوع تومورهای مثانه در مردان بسیار بیشتر از زنان است اما در زنان خطر مرگ و میر 30% بیشتر از مردان است. سرطان مثانه در افراد جوان تر از 50 سال نادر است و متوسط سن بیماری حدود (70 – 65) سال است. در اين زمان حدود 85% موارد محدود به مثانه هستند و 15% آنها به گره هاي لنفاوي منطقه اي يا نواحي دوردست گسترش می یابند.

علائم سرطان مثانه

در بیشترین موارد، اولین علامت عبور خون در ادرار (هماچوری) است. هماچوری (ادرار خونی) که توسط تومور اولیه مثانه به وجود می آید، معمولا بدون درد است. هنگامی که تومور گه گاه خونریزی می کند،  خون در ادرار ممکن است ظاهر و ناپدید شود. بعضی از تومورها ممکن است باعث تحریک پذیری مثانه و بروز علائمی مشابه عفونت ادراری مانند تکرر ادرار و درد در موقع خروج ادرار شوند. اگر سرطان از نوع تهاجمی به عضله باشد و در سرتاسر دیواره مثانه رشد کند، ممکن است علائم دیگری مانند درد در زیر شکم به مرور زمان پیشرفت کند. اگر سرطان به قسمت های دیگر بدن پخش شود علائم متعدد دیگری مثل درد پهلو و یا درد استخوان و یا انسداد حالب را بروز می دهد. سرطان مثانه در %۲۵ بیماران در مراحل اولیه نشانه ای ندارند. همانطور که ذکر شد شایع ترین علامت سرطان مثانه، وجود خون در ادرار است که ممکن است با چشم دیده شود یا فقط با آزمایش ادرار تشخیص داده شود. وجود خون در ادرار در اکثر موارد بدون احساس درد است، اما در تعداد کمی از بیماران، ممکن است همراه با تکرار ادرار، فوریت و سوزش ادرار باشد.

عوامل ایجاد کننده سرطان مثانه

• استعمال دخانیات، احتمال ابتلا به سرطان مثانه را بالا می برد، به طوری که حدود ۵۰ درصد مردان سیگاری امکان ابتلا به سرطان مثانه را دارند و این مقدار در زنان سیگاری به ۳۱ درصد می‌ رسد.
• عوامل شغلی نیز در ابتلا به سرطان مثانه اهمیت دارد، مانند کارگران صنایع رنگ و لاستیک سازی، نقاشی، نفت و چرم که بیشتر در معرض ابتلا هستند که علت آن وجود مواد سرطان زا در صنایع فوق الذکر است.
• علاوه بر دخانیات عوامل دیگری نظیر بنزیدین، بتانفتیل آمین
• آمینوبی فنیل، سیکلوفسفامید، مواد شیرین کننده مصنوعی  و …. نیز در ایجاد سرطان مثانه دخیل اند
• ترومای فیزیکی اوروتیلیوم (به دلیل عفونت، سنگ و یا دستکاری) از جمله عوامل دیگری هستند که به عنوان مسبب سرطان مثانه مطرح شده اند.
• برطبق تحقیقات انجام شده ابتلا به ویروس HPV نیز یکی از عوامل خطر ساز در ایجاد سرطان مثانه است. طبق مطالعات انجام شده تقریباً 10% سرطان های موجود در جهان مانند سرطان مثانه با عفونت HPV مرتبط هستند.

تشخیص سرطان مثانه:

براي تشخیص سرطان مثانه از آزمایش ادرار، معاینه مثانه (سیستوسکوپی)، سیتی اسکن، ام آرآي، آزمایش هاي وجود خون در ادرار و سلول هاي موجود در ادرار استفاده می شود. در مبتلایان به سرطان مثانه میزان روي و آهن کمتر و میزان مس بیشتر از افراد سالم است. آزمایش های معمولی- هماچوری و پیوری به دلیل خود بیماری و عفونت همراه، در آزمایش ادرار به چشم می خورند. در بیماران دچار انسداد حالب ازوتمی ممکن است پیدا شود و به علت خونریزی مزمن آنمی(کم خونی) به وجود می آید.

آزمایش سیتولوژی ادرار (بررسی سلول های موجود در ادرار): از طریق شستشوی مثانه با سالین ایزوتونیک می توان مقادیر زیادی سلول از تومور تهیه کرد و آنها را از لحاظ سیتولوژی بررسی نمود. این اقدام در غربالگری افراد در معرض خطر و ارزیابی پاسخ به درمان اهمیت دارد. در این روش شاید نتوان کار سینومای سطحی درجه پایین یا CIS را تشخیص داد. نشانگرهای تومور برای تشخیص سرطان درجه پایین مثانه استفاده می شود که شامل تست BTA ,BTA TRAK aeeay  ،BTA state test،شناسایی پروتئین ماتریکس هسته در ادرار،Imonosyte و urovysion  است.